Voor veel muziekliefhebbers die noten kunnen lezen, vormt de harmonieleer een groot Aha-Erlebnis. Tal van samenhangen die ze intuïtief al luisterend en/of spelend al lang hadden begrepen, blijken dan ineens namen te hebben. Het directe gevolg ervan is dat zulke mensen ‘meer gaan horen’ als ze zelf muziek maken of muziek beluisteren, samenhangen in een compositie doorzien, sneller een werk kunnen instuderen of van buiten kunnen leren en soms zelf gewoon beter gaan spelen.
Het harmonische systeem waarin de muziek uit de late barokke periode (Bach), de klassieke periode (Mozart, Beethoven) en de romantische periode (Schubert, Tsjaikovski) is gecomponeerd, is voor de eerste keer beschreven in 1722 door de Franse componist Jean-Philippe Rameau. Hoewel Rameau’s leersysteem op een aantal punten inmiddels is bijgesteld, vormt de kern ervan nog steeds een geschikte manier om de opeenvolging van en het krachtenspel tussen muzikale samenklanken inzichtelijk te maken.
In de basiscursus Harmonieleer I zullen de belangrijkste bouwstenen van het traditionele Westerse toonsysteem worden uitgelegd: tweeklanken, drieklanken en vierklanken, oftewel: samenklanken die uit twee, drie of vier verschillende tonen bestaan. Aan de hand van veel voorbeelden uit werken van beroemde componisten zal worden gedemonstreerd hoe deze samenklanken in hun composities voorkomen. In oefeningen zal de leerstof actief worden getraind. Andere onderwerpen dan de genoemde samenklanken, zoals modulatie (toonsoortverandering), komen in een vervolgcursus aan de orde.
Inzicht in de harmonieleer is eigenlijk onmisbaar voor iedereen die zich serieus met (de Westerse kunst)muziek bezighoudt. Bestudering van de harmonieleer vooronderstelt echter dat de cursist goed noten kan lezen (in beide sleutels). Enige vaardigheid in het bespelen van een toetsinstrument is zeer behulpzaam.
De cursus zal worden gedoceerd op tien dinsdagochtenden van 23 september tot en met 9 december 2025 (geen college op 21 oktober en 18 november) van 11.00 uur tot 13.00 uur in het gebouw van de Vrije Universiteit, Boelelaan 1105 in Amsterdam. Voor meer informatie en aanmelding kunt u hier klikken.